Վարչական վարույթ

Հաշվի առնելով Հայաստանի Հանրապետության կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության գրությունը, ինչպես նաև քաղաքացու դիմումը՝ Լոռու մարզի h. N դպրոցի երկրորդ դասարանի սովորողի իրավունքների հնարավոր խախտումների վերաբերյալ, տեսչական մարմնի կողմից նախաձեռնվել և իրականացվել է վարչական վարույթ։ 

Վարույթն իրականացվել է բազմակողմանի, ամբողջական և օբյեկտիվ քննության սկզբունքներով. ուսումնասիրվել են ներկայացված փաստաթղթերը, հավաքվել են վկաների և վարույթի մասնակիցների բացատրությունները, գնահատվել են բազմամասնագիտական խմբի գործունեության արդյունքները, ինչպես նաև Հանրապետական մանկավարժահոգեբանական կենտրոնի փորձագիտական եզրակացությունը։
Ստացված նյութերի հիման վրա ձևավորվել են վարույթով հաստատված փաստական հանգամանքները և դրանց իրավական գնահատականը։

Պարզվել է․

• Դպրոցի հոգեբանը չի հայտնաբերել սովորողի անձի կայացմանը խոչընդոտող խնդիրները, չի իրականացրել խորհրդատվություն և վերականգնողական աշխատանքներ։
• 2025 թ. հունվարից չի մասնակցել ԱՈՒՊ-ի իրականացման գործընթացին։
• Ծնողի հրաժարվելու հետևանքով սովորողը չի ստացել նախատեսված 90 րոպե հոգեբանական աջակցությունը։
• Չի ապահովվել ՀՀ կառավարության 2023 թվականի փետրվարի 16-ի N 216-Ն որոշմամբ սահմանված պարտականությունների կատարումը, ըստ որի՝ հոգեբանը «հայտնաբերում է երեխայի անձի կայացումը (ինքնահաստատում և ինքնադրսևորում) դժվարացնող, խոչընդոտող պայմանները, խորհրդատվության և վերականգնողական միջոցներով օգնում սովորողին, մանկավարժներին, ծնողներին՝ սովորողի հոգեկան առողջության հետ կապված խնդիրների լուծմանը, հոգեբանական խնդիրների (այդ թվում` հուզակամային) հաղթահարմանը», «մասնակցում է կրթության առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող սովորողների ԱՈՒՊ-ների և դրանց իրականացման գործընթացին»։

Ըստ փորձագիտական եզրակացության՝ դպրոցի 3-րդ դասարանի ուսուցչի գործունեության մեջ արձանագրվել են մեթոդների ընտրության թերացումներ․չեն կիրառվել սովորողների անհատական կարիքներին և ուսուցման առանձնահատկություններին համապատասխան արդյունավետ մեթոդներ և տեխնոլոգիաներ, ինչի հետևանքով նվազել է դասապրոցեսի արդյունավետությունը և սովորողների ընդգրկվածությունը ուսումնական գործընթացում։

• Ուսուցիչը չի կիրառել սովորողների կարիքներին համապատասխան արդյունավետ մեթոդներ։
• Ուսուցչի գործելակերպը հիմնված է եղել պատժողական մոտեցումների վրա, ինչը չի ապահովել նպաստավոր հոգեբանական միջավայր։
• Խախտվել են ՀՀ կառավարության 2023 թվականի փետրվարի 16-ի N 216-Ն որոշմամբ սահմանված՝ ուսուցչին ներկայացվող պահանջները, ըստ որի՝ ուսուցիչը «համագործակցում է ուսուցչի օգնականի հետ՝ սովորողների ուսուցման արդյունավետ մեթոդների ու տեխնոլոգիաների ընտրության, ուսուցման կազմակերպման խմբային և անհատականացված մոտեցումների պլանավորման, ուսումնական նյութերի մշակման աշխատանքներում»։

Սովորողի անվտանգության նկատառումներց ելնելով՝ խնդրահարույց իրավիճակ առաջանալու դեպքում մանկավարժական աշխատողը հարցերը չի պարզաբանել տվյալ սովորողի ծնողի հետ կամ անհամաձայնության դեպքում չի  դիմել դպրոցի տնօրենի տեղակալին կամ  տնօրենին։ Ինչպես նաև ծնողն իրազեկ չի եղել, որ խնդրահարույց հարցերի առկայության դեպքում ցանկալի է մինչև կրթության գերատեսչական մարմին դիմելը հարցը պարզաբանել դպրոցում։

• Խնդրահարույց իրավիճակների դեպքում մանկավարժները կապ չեն հաստատել սովորողի ծնողի հետ, չեն դիմել դպրոցի ղեկավարությանը։
• Ծնողը տեղեկացված չի եղել՝ հարցերը նախ դպրոցում պարզաբանելու անհրաժեշտության մասին։

Խախտվել են ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարի 2023 թվականի փետրվարի 24-ի N 10-Ն հրամանի պահանջները, ըստ որի՝ «Մանկավարժական աշխատողը՝ սովորողի անվտանգության նկատառումներց ելնելով՝ խնդրահարույց իրավիճակ առաջանալու դեպքում ցանկալի է, որ հարցը պարզաբանի տվյալ սովորողի ծնողի հետ, անհամաձայնության դեպքում դիմի դասղեկին, հետո՝ հաստատության տնօրենի տեղակալին, տնօրենին, պետք է ծնողին իրազեկի, որ խնդրահարույց հարցերի առկայության դեպքում ցանկալի է մինչև կրթության գերատեսչական մարմին դիմելը հարցը պարզաբանել հաստատությունում»։

Արձանագրվել են նաև․

• Ուսուցչի օգնականի աշխատանքը իրականացվել է օրենքի պահանջներին համապատասխան։
• Ծնողական խորհրդում քննարկվել է սովորողին լրացուցիչ աջակցություն տրամադրելու հարցը։
• Տնօրենի պարտականությունները կատարողը հաստատել է, որ հոգեբանը չի ունեցել բավարար պատրաստվածություն։

Ղեկավարվելով «Վարչարարության հիմունքների և վարչական վարույթի մասին» օրենքի 53-րդ և 54-րդ հոդվածներով՝ դպրոցին՝ ի դեմս տնօրենի պարտականությունները կատարողի, տրվել է կարգադրագիր․

1. Ապահովել հոգեբանի և ուսուցչի պարտականությունների պատշաճ կատարումը, առաջնորդվելով նաև Հանրապետական մանկավարժահոգեբանական կենտրոնի առաջարկներով։
2. Պահպանել մանկավարժական աշխատողի վարքագծի կանոնները, ապահովել ծնող-դպրոց արդյունավետ համագործակցություն՝ սովորողի անվտանգ կրթական միջավայրը երաշխավորելու համար։
3. Համագործակցել Ալավերդու տարածքային մանկավարժահոգեբանական կենտրոնի հետ՝ հայտնաբերված խնդիրների լուծման նպատակով։

Վարույթի արդյունքում ստացված տվյալների, փաստական հանգամանքների և իրավական հիմնավորումներով կատարված վերլուծության հիման վրա անհրաժեշտ է սահմանված կարգով վերացնել բացահայտված խախտումները, ապահովել ուսումնական և հոգեբանական աջակցության որակի բարձրացումը, ինչպես նաև խթանել ծնող–դպրոց արդյունավետ հաղորդակցությունը՝ սովորողի կրթության իրավունքը լիարժեքորեն երաշխավորելու նպատակով։